بچه های بوکان

بچه های بوکان

بچه های بوکان

بچه های بوکان

گزارشی از برگزاری

همایش فرهنگ نویسی در زبان کردی

مریوان - شهریور ۸۷



همایش فرهنگ نویسی در زبان کردی با حضور فرهنگ نویسان، زبان شناسان و صاحب نظران عرصه ی زبان و ادبیات کردی در تاریخ 8 شهریور 87 در سالن اجتماعات مجتمع فرهنگی- هنری مریوان برگزار شد. آنچه در پی می آید گزارشی است از این همایش یک روزه:


روز جمعه 8 شهریور 87، انجمن فرهنگی- ادبی مریوان میزبان صاحب نظران و علاقمندان حوز فرهنگ و زبان کردی در همایشی تحت عنوان فرهنگ نویسی در زبان کردی بود.

همایش ساعت 10 صبح با تلاوت آیاتی از قرآن مجید رسما آغاز شد و سپس جمال ایمانی، داستان نویس مریوانی، که اجرای مراسم را بر عهده داشت پس از خیر مقدم به مهمانان هادی رحمان زاده، دبیر همایش را جهت ایراد سخنرانی دعوت کرد.

رحمان زاده با بررسی پیشینه ی شکل گیری همایش، اهداف همایش را مطالعه، نقد و بررسی فرهنگ های نگارش یافته در زبان کردی به منظور ارتقای مقوله ی فرهنگ نویسی و همچنین نقد علمی و تخصصی فرهنگ دانشگاه کردستان به منظور رفع نواقص و پربارتر نمودن فرهنگ مذکور در چاپ های آتی ذکر کرد. وی در ادامه به تشریح چگونگی برپایی همایش و مشکلات و موانع سر راه پرداخت و اظهار امیدواری کرد در دومین همایش، ضعف ها و کاستی های همایش اول برطرف شود.

پس از سخنان دبیر همایش، محی الدین کریمیان از ویراستاران فرهنگ دانشگاه کردستان، در گزارشی از روند آماده سازی فرهنگ دانشگاه کردستان، فرهنگ مذکور را حاصل کار گروهی 110 نفره در طول چهار سال و نیم فعالیت مستمر دانست و با اشاره به روش تدوین و ویژگی های فنی آن، به معرفی این اثر پرداخت.

پس از سخنان کریمیان، احمد احمدیان یکی از بحث برانگیزترین مقالات همایش را تحت عنوان "نگاهی تحلیلی به فرهنگ دانشگاه کردستان و جایگاه آن در عرصه فرهنگ نگاری معاصر" ارائه داد، که در آن با ارائه ی ویژگی های واژه نامه های عمومی، اختصاصی و جامع، فرهنگ مذکور را فرهنگی التقاطی دانست. احمدیان در مقاله خود با بررسی حرف "آ" از فرهنگ دانشگاه کردستان تعداد 60 واژه ی آن را اضافی و خارج از تعریف یک فرهنگ عمومی دانست.

پس از ارائه ی مقاله ی احمدیان، ماجد مردوخ روحانی سرویراستار فرهنگ فارسی- کردی دانشگاه کردستان برای ایراد سخنانی پشت تریبون رفت و با استقبال از نقد علمی احمدیان، آن را در ارتقای سطح فرهنگ مذکور مفید دانست. وی محور اصلی سخنان خود را جایگاه نقد سالم در پیشبرد مقوله ی فرهنگ قرار داده بود.

در سایر مقالات نوبت صبح، کامران محمد رحیمی از مجمع علمی زبان کردی با ارائه ی مقاله ای تحت عنوان نقد ایضاحی فرهنگ نویسی کردی به بررسی موردی فرهنگ واژگان لری و کردی پرداخت. محمدرحیمی کتاب مذکور را در محورهای آوانگاری و رسم‌الخط، ‌اشتباه‌ در معانی‌ و ریشه‌یابی‌ها، عدول‌ از هدف‌ اصلی‌ و آمیختگی‌ واژگان‌ دو گویش بررسی نموده بود.

رضا شجیعی دیگر عضو مجمع علمی زبان کردی، با ارائه مقاله ای جدی به تشریح مقاطع تاریخی تدوین فرهنگ نویسی کردی پرداخت و عمده ترین آسیب فرهنگ نویسی کردی را عدم وجود ساختار و روش در این حوزه معرفی نمود.

دکتر هیمداد حسین بکر، از اساتید دانشگاه صلاح الدین هه ولیر ـ که به دلیل عدم صدور مجوز حضور او و سایر اساتید حکومت اقلیم کردستان مقاله ی او توسط عرفان حسینی قرائت شد ـ به بررسی تاریخچه ی فرهنگ نویسی کردی از 1970 تا 1984 پرداخته و در آخرین مقاله ی نوبت صبح جعفر سریش آبادی از بیجار به بررسی آواهای غیر مکتوب لهجه ی گروسی پرداخته وبا انتقاد از عدم توجه و اقبال فرهنگ نویسان کرد به واژه های گروسی خواستار توجه جدی به این مقوله جهت احیای این بخش از زبان کردی شد.

حضار و میهمانان پس از صرف نهار و استراحتی کوتاه، ساعت 3 بعد از ظهر به سالن مجتمع بازگشته تا همایش را در نوبت بعد از ظهر پی بگیرند.

در این نوبت، کاوه کریمی از مریوان به بررسی فرهنگ لغت های کردی در زمان حال و با نگاهی به پیشینه ی آن پرداخت.

مقاله ی دکتر صباح رشید قادر ـ از اساتید دانشگاه صلاح الدین هه ولیر که توسط آرام صالحی قرائت شدـ پس از مقدمه ای در باب واژه های زبان و تعریف فرهنگ لغت به چالش های فراروی فرهنگ نویسی کردی پرداخت. انور معرفت از دیواندره، با ارائه ی مقاله ای، مسائل واژه گزینی در فرهنگ نویسی زبان کردی را در مورد بررسی قرار داده و بر ضرورت کاربردی کردن این مقوله در روند فرهنگ نگاری دو زبانه ی کردی تاکید نمود.

در بخش دیگری از همایش، خانم سهیلا محمدی از سنندج با ارائه ی مقاله ای به زبان کردی به برخی از مشکلات و موانع پیش روی فرهنگ نگاری در زبان کردی از جمله تعدد لهجه ها، نبود نهادی متمرکز به عنوان مرجعی علمی برای پاسخ گویی و رفع مشکلات در زمینه ی واژه سازی و واژه گزینی کردی و... اشاره نمود.

در ادامه ی همایش، مهدی سنندجی از ویراستاران ارشد فرهنگ دانشگاه کردستان در مقاله ای به نقد فرهنگ "کوردستان" پرداخت و پس از اجرای موسیقی سنتی کردی، مقاله ی دکتر طالب حسین علی از دیگر اساتید دانشگاه صلاح الدین هه ولیر، توسط وحید بهرامی قرائت شد. دکتر طالب حسین علی در مقاله ی خود به نکاتی درباره ی فرهنگ نویسی کردی اشاره کرده بود و به بررسی واژه های هم معنی و واژه های دارای تلفظ یکسان اما با معانی مختلف در زبان کردی پرداخته بود.

در ادامه، دو میز گرد با اجرای عزیز ناصری برگزار شد. در میزگزد اول که مسائل عمومی حوزه ی فرهنگ نویسی کردی را مورد بررسی قرار می داد، دکتر هادی مرادی(از دانشگاه علامه طباطبایی)، احمد احمدیان، رئوف رهنمون و حامد کهنه پوشی حضور داشتند. میزگرد دوم را اما، عزیز ناصری با دعوت از ویراستاران ارشد فرهنگ فارسی- کردی دانشگاه کردستان به بحث درباره ی فرهنگ مذکور اختصاص داد. در پایان میزگرد دوم، ماجد مردوخ روحانی از تدوین فرهنگ جامع کردی- کردی دانشگاه کردستان خبر داد و خواستار همکاری کلیه ی صاحب نظران و فعالان حوزه ی فرهنگ نویسی و زبان شناسی شد.

پایان بخش همایش مریوان، اهدای لوح تقدیر به صاحبان مقالات ارائه شده، ویراستاران ارشد فرهنگ دانشگاه کردستان و همکاران همایش بود.

نخستین همایش فرهنگ نویسی در زبان کردی ساعت 8 بعد از ظهر به کار خود پایان داد.